Bóg, Honor, Ojczyzna oraz poświęcenie, niezłomność, odrzucenie kompromisów. To wartości, jakimi kierowali się Wyklęci w walce z wrogiem, w walce o wolną i niepodległą Polskę. Ceną za wierność tym wartościom była śmierć lub długoletnie więzienie i skazanie na długą, społeczną niepamięć. Po rehabilitacji żołnierzy od 2011 roku 1 marca jest obchodzony jako Narodowy Dzień Żołnierzy Wyklętych.
Na terenie naszej gminy uroczystości z okazji Narodowego Święta odbyły się w Naramie, w niedzielę 6 marca 2016 r. I Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Naramie, połączony z Biegiem Pamięci został objęty Patronatem Narodowym Prezydenta RP Andrzeja Dudy, a jego organizatorem było Ludowe Towarzystwo Sportowe NOVI Narama.
Obchody rozpoczęły się Mszą Święta w intencji Żołnierzy Wyklętych, odprawioną przez proboszcza ks. Jurkowskiego oraz ks. Isakowicza – Zaleskiego w Kościele parafialnym pod wezwaniem Matki Boskiej Szkaplerznej w Naramie. Gościem honorowym uczestniczącym w nabożeństwie był kpt. Stanisław Szuro, żołnierz Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Podczas Mszy Św. przepiękne kazanie wygłosił chrześniak Jerzego Wacyka, ks. Isakowicz- Zaleski, który przypomniał dramatyczne losy tego Żołnierza Niezłomnego i jego powiązania z miejscowością Narama.
Jerzy Wacyk był w czasie II wojny światowej żołnierzem Armii Krajowej, a po 1945 r. zaangażował się w działalność niepodległościowej Ligi Walki z Bolszewizmem. Aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa, został po ciężkim śledztwie skazany na karę śmierci, zamienioną jednak na karę więzienia. Po wyjściu z więzienia założył rodzinę i zamieszkał w Częstochowie, gdzie zmarł w 1988 r.
Oprawę muzyczną całej Mszy świętej zapewnili; parafialna organistka oraz Orkiestra Dęta „Naramianka”.
Po Mszy Św. odbył się Bieg Pamięci, w którym wystartowało ponad stu uczestników.
W rywalizacji wzięli udział m.in. wicestarosta Powiatu Krakowskiego Wojciech Pałka wraz z małżonką oraz grupa młodzieży z Ukrainy. Nad bezpieczeństwem uczestników biegu czuwali: funkcjonariusze Policji, żołnierze Żandarmerii Wojskowej – Oddział w Krakowie, strażacy z Ochotniczej Straży Pożarnej w Naramie oraz uczniowie klas mundurowych w Skale. Po Biegu na wszystkich uczestników czekał posiłek regeneracyjny oraz pyszny bigos przygotowany przez samych organizatorów.
Bieg przeprowadzono w trzech kategoriach:
Szkoły podstawowe (dystans 600 m);
wśród dziewcząt zwyciężyły:
I miejsce – Fugiel Maria,
II miejsce – Prześlica Karolina,
III miejsce – Krypel Julia ,
wśród chłopców zwyciężyli:
I miejsce – Kołacz Mateusz,
II miejsce – Osikowski Aleksander,
III miejsce – Karnia Miłosz ,
Gimnazja (4 km);
wśród dziewcząt zwyciężyły:
I miejsce – Młodecka Zofia,
II miejsce – Kurbiel Magda,
III miejsce – Cichy Natalia ,
wśród chłopców zwyciężyli:
I miejsce – Wiktor Palmowski,
II miejsce – Krypel Michał,
III miejsce – Klupa Konrad,
Kategoria „Open” (8 km);
kobiety:
I miejsce – Wolak Martyna,
II miejsce – Kurek Karolina,
III miejsce – Różycka-Depa Dorota ,
mężczyźni:
I miejsce – Gałązka Mateusz,
II miejsce – Sęk Mariusz,
III miejsce – Leparczyk Kamil ,
Biegowi Pamięci towarzyszyły równocześnie wydarzenia, które odbywały się w szkole w Naramie. Na stoisku promocyjnym krakowskiego oddziału Żandarmerii Wojskowej można było porozmawiać z żołnierzami tej formacji, poznać jej historię i zadania, zobaczyć używany przez żandarmów sprzęt czy spróbować przejść kilka metrów w alkogoglach, co większości śmiałkom sprawiało niemały problem. Zainteresowani ratownictwem i pierwszą pomocą mogli wziąć udział w warsztatach pod hasłem „1, 2, 3 – uratuj kogoś Ty”, przygotowanych przez członków studenckiego Koła Naukowego Edukacji dla Bezpieczeństwa Instytutu Bezpieczeństwa i Edukacji Obywatelskiej Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie; można było porozmawiać z ratownikami czy nauczyć się podstaw udzielania pierwszej pomocy przy wykorzystaniu fantomów. Dużym zainteresowaniem cieszył się również pokaz walki wręcz uczniów klas mundurowych Liceum Ogólnokształcącego w Skale. Można było również nabyć książki historyczne i tym samym wspomóc Fundację im. Brata Alberta.
Po rywalizacji sportowej o godz. 16.00 w szkole odbyła się uroczystość patriotyczna z licznym udziałem mieszkańców Naramy i gości. Rozpoczęła się ona odczytaniem przez senatora Marka Pęka okolicznościowego listu od Prezydenta RP Andrzeja Dudy.
Następnie dr Maciej Korkuć, naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie, wygłosił prelekcję, w czasie której przedstawił walkę Polaków o niepodległość po 1939 roku. List, jaki do organizatorów i uczestników uroczystości skierował szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk odczytał wicestarosta Wojciech Pałka. Gorąca, kilkuminutowa owacja na stojąco powitała kolejnego gościa, kpt. Stanisława Szuro, żołnierza Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, więźnia niemieckich obozów koncentracyjnych, który za działalność niepodległościową został skazany przez komunistów na karę śmierci. Kpt. Szuro w barwny sposób opisał epizody swojej walki z narzuconą przez Sowietów władzą komunistyczną oraz pobyt w więzieniach. Z kolei ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, kapelan Nowohuckiej „Solidarności”, represjonowany w okresie PRL, przypomniał postać Jerzego Wacyka i jego udział w walce o niepodległość Polski. Na koniec przedstawicielka LTS NOVI Narama Justyna Nurek złożyła podziękowania dla osób i instytucji, które przyczyniły się do zorganizowania I Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Naramie. W czasie uroczystości wręczano również nagrody i medale dla zwycięzców Biegu Pamięci, nagrody specjalne dla najmłodszych oraz medale pamiątkowe dla wszystkich uczestników.
W I Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Naramie udział wzięli m.in. Żołnierz Niezłomny kpt. Stanisław Szuro, wicestarosta Powiatu Krakowskiego Wojciech Pałka, senator Marek Pęk, wiceprzewodniczący Rady Powiatu Krakowskiego Marek Piekara, Prezes Fundacji im. Brata Alberta ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, wicedyrektor Instytutu Bezpieczeństwa i Edukacji Obywatelskiej Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie dr Małgorzata Bereźnicka, Naczelnik Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie dr Maciej Korkuć, dyrektor Zespołu Szkół i Placówek Oświatowych w Skale Karol Papisz, sekretarz gminy Iwanowice Anna Tarko, Przewodniczący Rady Gminy Iwanowice Mirosław Rosa, Dyrektor Gminnego Centrum Kultury i Bibliotek w Iwanowicach Monika Świątek oraz pracownik GCKiB Małgorzata Kwiecień, wiceprezes zarządu Związku Piłsudczyków Andrzej Fischer, Proboszcz Parafii Matki Boskiej Szkaplerznej w Naramie ks. Jan Jurkowski, radny wsi Narama Mariusz Baran, dyrektor Publicznej Szkoły Podstawowej i Publicznego Gimnazjum im. Świętej Jadwigi Królowej w Naramie Krzysztof Zadora, sołtys Naramy Tadeusz Wywiał, Prezes Ochotniczej Straży Pożarnej w Naramie Andrzej Wywiał, Naczelnik Ochotniczej Straży Pożarnej Jerzy Kluzek. Całą uroczystość prowadziła Katarzyna Nogieć i dr Przemysław Wywiał.
Partnerami wydarzenia byli: Ochotnicza Straży Pożarna w Naramie, Zespół Szkół i Placówek Oświatowych w Skale, Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Naramie, Instytut Bezpieczeństwa i Edukacji Obywatelskiej Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, Żandarmeria Wojskowa Oddział w Krakowie, Fundacja im. Brata Alberta, natomiast jego sponsorami: Starostwo Powiatowe w Krakowie, Gminne Centrum Kultury i Bibliotek w Iwanowicach, Instytutowi Pamięci Narodowej, Firma KrakMarfish, Związek Piłsudczyków, Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, Fundacja Sapere et Gaudere z Poskwitowa, panowie Adam i Marcin Frankiewiczowie. Dużego wsparcia inicjatywie udzielili również ks. proboszcz Jan Jurkowski i ks. wikary Mariusz Książek. Za pomoc i życzliwość dziękujemy również Konradowi Zdybałowi, Tomaszowi Leszczyńskiemu, Grzegorzowi Baranikowi oraz fotografowi Michałowi Znamirowskiemu. Patronat medialny sprawowały: TVP Historia, Radio Kraków oraz „Biuletyn Informacyjny” Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Wydarzenie spotkało się z dużym zainteresowaniem nie tylko mieszkańców Naramy, ale i sąsiednich czy dalej położonych miejscowości. Stało się to szansą aktywizacji naszej społeczności na rzecz kultywowania pamięci o bohaterach walki o niepodległość Polski, w tym bohatera związanego z naszą małą ojczyzną, Jerzego Wacyka. Cieszy nas liczny udział młodych ludzi zarówno w Biegu Pamięci, jak i uroczystości upamiętniającej Żołnierzy Niezłomnych.
Organizator uroczystości Ludowe Towarzystwo Sportowe „NOVI” Narama już teraz zaprasza na II Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych w przyszłym roku.
Artykuł napisany na podstawie materiału informacyjnego LTS “NOVI” Narama
M. Świątek
